بازار فیوچرز چیست؟

مقدمه

در سال‌های اخیر، قراردادهای آتی دائمی یا معاملات پرپچوال (Perpetual Futures Contracts) به یکی از ابزارهای محبوب در حوزه معاملات ارزهای دیجیتال تبدیل شده‌اند. این نوع قراردادهای فیوچرز که به عنوان قرارداد پرپچوال نیز شناخته می‌شوند، به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که بدون محدودیت زمانی و با استفاده از اهرم مالی بالا، از نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال مختلف بهره‌برداری کنند. هدف این مقاله، ارائه یک درک جامع از قراردادهای آتی دائمی، ویژگی‌های منحصر به فرد آن‌ها و روش‌های مؤثر برای استفاده از این ابزارها به منظور کسب سود است. در ادامه، به بررسی مفهوم و فرآیند معاملات آتی دائمی یا همان معاملات پرپچوال و همچنین مزایای بالقوه آن خواهیم پرداخت.

قرارداد فیوچرز دائمی چیست؟

معاملات پرپچوال، نوعی ابزار مشتقه (Derivative Contract) هستند که به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که بدون محدودیت زمانی و تاریخ انقضا، از نوسانات قیمت یک ارز دیجیتال خاص بهره‌برداری کنند. بر خلاف قراردادهای آتی سنتی که دارای تاریخ تسویه مشخصی هستند، قراردادهای فیوچرز دائمی به معامله‌گران اجازه می‌دهند تا به طور نامحدود موقعیت‌های معاملاتی خود را حفظ کنند، به شرطی که مارجین مورد نیاز را تأمین کنند. همچنین، اگرچه قراردادهای آتی دائمی شباهت‌هایی به قراردادهای آتی معمولی دارند، اما اهرم مالی بالاتری را برای معامله‌گران فراهم می‌کنند و نیازی به تبادل فوری دارایی پایه ندارند.

انواع معاملات فیوچرز

معامله آتی دارای سررسید

در این نوع قرارداد که به آن قرارداد فیوچرز استاندارد گفته می‌شود، خریدار و فروشنده متعهد می‌شوند که در تاریخ معین و با مبلغ مشخص، معامله را انجام دهند. در زمان سررسید، نوسانات قیمت تأثیری بر توافق انجام شده نخواهد داشت و طرفین موظف به اجرای تعهدات خود هستند. به عنوان مثال، فرض کنید یک کارخانه‌دار قراردادی برای خرید گندم به صورت فیوچرز با یک کشاورز منعقد می‌کند. در این حالت، طرفین توافق می‌کنند که گندم را در تاریخ و مبلغ مشخصی تحویل دهند و مبلغ آن را دریافت کنند. حتی اگر در زمان سررسید، قیمت گندم افزایش یا کاهش یابد، مفاد قرارداد تغییر نخواهد کرد و هر دو طرف باید به تعهدات خود عمل کنند.

معامله آتی بدون سررسید

نوع دیگری از این قراردادها، بدون سررسید است که به آن پرپچوال (Perpetual Futures) نیز گفته می‌شود و در میان معامله‌گران از محبوبیت بالایی برخوردار است. بسیاری از فعالان در بازارهایی مانند ارز دیجیتال و نفت به استفاده از این نوع قراردادها تمایل دارند. در این مدل، قیمت دارایی مشخص می‌شود، اما زمان تحویل آن نامشخص است.

کاربردهای قراردادهای فیوچرز

قراردادهای آتی به‌طور گسترده‌ای توسط دو گروه از فعالان بازار، شامل «پوشش‌دهندگان ریسک» (Hedgers) و «سفته‌بازان» (Speculators)، مورد استفاده قرار می‌گیرند. بسیاری از معامله‌گران از این قراردادها به‌منظور مدیریت ریسک ناشی از تغییرات قیمت یک دارایی بهره می‌برند. این روش به آن‌ها کمک می‌کند تا از زیان‌های ناشی از نوسانات ناگهانی قیمت جلوگیری کنند.

کاربرد قراردادهای فیوچرز برای پوشش‌دهندگان ریسک

تولیدکنندگان و خریداران یک دارایی می‌توانند با استفاده از قراردادهای آتی، ریسک ناشی از تغییرات غیرمنتظره قیمت را به حداقل برسانند. در واقع، خریداران و فروشندگان با بهره‌گیری از قراردادهای فیوچرز، اطمینان حاصل می‌کنند که در یک قیمت معین، معامله‌ای انجام می‌دهند و به این ترتیب، از قیمت خود در برابر نوسانات محافظت می‌کنند.
به‌عنوان مثال، یک تولیدکننده نفت نیاز دارد تا محصول خود را به فروش برساند. در این راستا، آن‌ها می‌توانند با استفاده از قراردادهای فیوچرز، بر سر یک قیمت مشخص توافق کرده و در تاریخ سررسید، نفت را به خریدار تحویل دهند. به‌طور مشابه، یک شرکت تولیدی که برای ساخت و تولید محصولات خود به نفت نیاز دارد، می‌تواند از این قراردادها بهره‌برداری کند. این شرکت به‌دلیل تمایل به برنامه‌ریزی دقیق و نیاز مداوم به نفت در ماه‌های آینده، می‌تواند با استفاده از قراردادهای آتی، از پیش قیمت خرید نفت را مشخص کند و اطمینان حاصل کند که در زمان سررسید، نفت مورد نیاز خود را دریافت خواهد کرد.

کاربرد قراردادهای فیوچرز برای سفته‌بازان

با توجه به اینکه قیمت بسیاری از کالاها تمایل به حرکت در الگوهای قابل پیش‌بینی دارند، معامله‌گران می‌توانند از طریق انجام معاملات فیوچرز به کسب سود بپردازند. بسیاری از معامله‌گران و مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری از قراردادهای فیوچرز برای شرط‌بندی بر روی قیمت یک دارایی پایه استفاده می‌کنند و به این ترتیب، از نوسانات بازار بهره‌برداری می‌کنند.
به‌عنوان مثال، اگر معامله‌گر انتظار افزایش قیمت غلات قبل از تاریخ سررسید را داشته باشید، می‌تواند قرارداد آتی غلات را خریداری کند. در این صورت هرگونه تغییر غیرمنتظره در وضعیت آب و هوا و شرایط رشد و کشت محصول می‌تواند باعث افزایش یا کاهش قیمت فیوچرز شود.

پرپچوال چیست؟

معاملات دائمی یا پرپچوال به فرآیند خرید و فروش قراردادهای آتی دائمی اشاره دارد. این نوع قراردادها نه تنها در بازارهای مالی سنتی، بلکه به‌طور خاص برای بازار ارزهای دیجیتال طراحی شده‌اند. قراردادهای پرپچوال ارز دیجیتال به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که به‌سادگی به انجام معاملات دائمی در حوزه ارزهای دیجیتال بپردازند. معامله‌گران می‌توانند از این نوع قراردادها برای مدیریت ریسک یا بهره‌برداری از نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال با استفاده از اهرم مالی بالاتر استفاده کنند.

ویژگی‌های کلیدی قراردادهای پرپچوال

۱. عدم وجود تاریخ انقضا: یکی از ویژگی‌های برجسته قراردادهای آتی دائمی، عدم وجود تاریخ انقضا است. بر خلاف قراردادهای آتی سنتی که نیاز به تسویه حساب در تاریخ‌های مشخص دارند، قراردادهای دائمی به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که تا زمانی که الزامات مارجین را رعایت کنند، پوزیشن خود را برای مدت نامحدود حفظ نمایند.

۲. تسویه حساب نقدی: بر خلاف قراردادهای آتی سنتی که شامل تحویل فیزیکی دارایی پایه می‌شوند، قراردادهای آتی دائمی به‌صورت نقدی تسویه می‌شوند. این بدان معناست که معامله‌گران نیازی به نگهداری ارز دیجیتال واقعی ندارند و به‌جای آن، سود و زیان به‌صورت نقدی تسویه می‌شود.

۳. فاندینگ ریت: قراردادهای آتی دائمی از یک مکانیزم برای تعیین فاندینگ ریت (Funding Rate) استفاده می‌کنند که به حفظ قیمت قرارداد در تطابق با ارزش بازار دارایی پایه کمک می‌کند. معمولاً هر هشت ساعت، یک فاندینگ ریت بر اساس عملکرد بازار هر قرارداد محاسبه و اعمال می‌شود.

نحوه انجام معاملات پرپچوال

انجام معاملات پرپچوال نیازمند درک برخی مفاهیم کلیدی از جمله اهرم مالی، مارجین و مدیریت ریسک است. در ادامه، مراحل لازم برای شروع این نوع معاملات ارائه شده است:

۱. انتخاب یک صرافی معتبر: ابتدا یک صرافی ارز دیجیتال معتبر را انتخاب کنید که ابزارهای معاملات پرپچوال را ارائه می‌دهد.

۲. ایجاد حساب کاربری: در آن صرافی یک حساب کاربری ایجاد کرده و مراحل لازم برای تأیید هویت و فعال‌سازی حساب را تکمیل کنید.

۳. آشنایی با ارزهای دیجیتال: با ارزهای دیجیتالی که صرافی در قراردادهای پرپچوال خود ارائه می‌دهد، به‌خوبی آشنا شوید.

۴. مطالعه راهنماهای مربوطه: راهنمای مربوط به گزینه‌های اهرم و الزامات مارجین برای هر قرارداد را به دقت مطالعه کنید.

۵. طراحی استراتژی معاملاتی: یک استراتژی معاملاتی بر اساس تحلیل بازار، مدیریت ریسک و اهداف شخصی خود طراحی کنید.

۶. نظارت بر بازار: بازار را به‌طور مداوم زیر نظر داشته باشید و معاملات را بر اساس استراتژی خود انجام دهید.

۷. بررسی منظم پوزیشن‌ها: پوزیشن‌های باز خود را به‌طور منظم بررسی کنید تا از هم‌راستایی آن‌ها با شرایط بازار و اهداف معاملاتی خود اطمینان حاصل کنید.

کسب سود از معاملات فیوچرز

فرصت‌های سودآور در معاملات پرپچوال به دقت در پیش‌بینی حرکات قیمت ارزهای دیجیتال بستگی دارد. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از استراتژی‌های متنوعی نظیر تحلیل روند (Trend Following) و آربیتراژ (Arbitrage) از شرایط بازار بهره‌برداری کرده و سود کسب کنند. انجام تحقیقات جامع، به‌کارگیری ابزارهای مختلف تحلیل تکنیکال و همچنین مدیریت ریسک، برای افزایش شانس موفقیت در معاملات پرپچوال امری ضروری است.

بررسی مزایای معاملات فیوچرز

معاملات آتی (فیوچرز) مزایای متعددی را به همراه دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:

۱. مدیریت ریسک: شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران می‌توانند با استفاده از این روش، ریسک‌های بازار را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهند و از بروز تقلب‌های احتمالی جلوگیری کنند.

۲. معاملات دوطرفه: در معاملات فیوچرز، امکان خرید و فروش دارایی در هر دو جهت بازار وجود دارد. این ویژگی به کاربران این امکان را می‌دهد که در هر شرایطی از بازار سود کسب کنند.

۳. مشخص‌شدن ارزش دارایی: در بازار فیوچرز، قیمت دارایی از پیش تعیین می‌شود، که به معامله‌گران کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی بهتری برای معاملات خود داشته باشند. و هیچ‌کدام از طرفین نمی‌توانند در زمان سررسید، آن را تحریف کنند.

بررسی معایب معاملات فیوچوال

در کنار مزایای متعدد، معاملات فیوچوال معایبی نیز دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

۱. لیکویید شدن: برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است اشتباه بزرگی مرتکب شوند و تمام سرمایه خود را وارد بازار کنند یا از منابع قرضی استفاده نمایند. در چنین شرایطی، اگر پیش‌بینی آن‌ها نادرست باشد، ممکن است تمام سرمایه خود را از دست بدهند. بنابراین، بهتر است هرگز به طمع کسب ثروت، این اشتباه را مرتکب نشوید.

۲. اهرم و مارجین: اهرم و مارجین به‌عنوان ابزاری دو لبه عمل می‌کنند که می‌توانند سود یا زیان شما را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهند. استفاده نادرست از این قابلیت‌ها می‌تواند منجر به از دست دادن کامل سرمایه شما شود.

قراردادهای فیوچوال با فراهم کردن فرصتی برای معامله‌گران جهت شرکت در معاملات بدون محدودیت‌های زمانی و تاریخ انقضا، به‌طور قابل توجهی فضای معاملات ارزهای دیجیتال را دگرگون کرده‌اند. این قراردادها با ارائه اهرم مالی، تسویه حساب نقدی و مکانیزم‌های تأمین مالی (فاندینگ ریت)، به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که بر روی نوسانات و حرکات قیمت ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند و به‌طور بالقوه از این قراردادها سود کسب نمایند.

با این حال، انجام معاملات پرپچوال نیازمند احتیاط است، زیرا این نوع معاملات با ریسک‌های ذاتی قابل توجهی همراه هستند. با درک ویژگی‌ها، استراتژی‌های معاملاتی و تکنیک‌های مدیریت ریسک مرتبط با قراردادهای فیوچوال، معامله‌گران می‌توانند در این بازار پیچیده به‌خوبی عمل کرده و توانایی‌های معاملاتی خود را ارتقا دهند.

لازم به ذکر است که هدف از نگارش این مقاله صرفاً ارائه اطلاعات است و نباید به‌عنوان مشاوره مالی تلقی شود. معاملات ارزهای دیجیتال، به‌ویژه معاملات فیوچوال، با ریسک‌هایی همراه است و افراد باید قبل از ورود به هر فعالیت معاملاتی، تحقیقات لازم را انجام دهند.